BỆNH ĐÓNG DẤU TRÊN LỢN

13/11/2019 | Nguyễn Hằng

Bệnh đóng dấu là một bệnh truyền nhiễm xảy ra chủ yếu ở lợn trên 3 tháng và dưới 5 tháng tuổi. Đặc trưng lâm sàng là sốt cao, chết đột ngột, với những mảng xung huyết, mẩn đỏ định hình trên da (da kim cương - diamond skin), viêm khớp hay viêm nội mạc tim.

1. Nguyên nhân

Do vi khuẩn Erysipelothrix rhusiopathiae hình que, Gram (+) gây ra. Vi khuẩn tồn tại trong môi trường từ những nguồn nhiễm như phân, nước tiểu của gia súc bệnh hay gia súc mang trùng. Erysipelothrix rhusiopathiae có sẵn trong niêm mạc họng, tuyến amidan và niêm mạc đường hô hấp phía trên, khi gặp điều kiện thuận lợi trỗi dậy, tăng sinh và phát bệnh, nhất là khi nắng nóng, nồm ẩm, oi bức, độ ẩm cao, chăm sóc nuôi dưỡng kém.

Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua tuyến amidan, đường dạ dày ruột, thậm chí qua những vết thương trên da. Từ nơi nhiếm, vi khuẩn tăng sinh và nhiễm vào máu sau 1-7 ngày. Nhiễm khuẩn ồ ạt với số lượng vi khuẩn lớn sẽ gây bệnh cấp tính, sốt cao và lợn chết đột ngột. Nhưng, thường thì sốt kèm theo khu trú vi khuẩn ở dưới những đám da đỏ.

Thỏ, chuột bạch, gà, gà tây, vịt, bồ câu cũng mắc bệnh. Bệnh có thể lấy truyền do lợn ốm qua dụng cụ chăn nuôi và do các loài vật khác như chim trời, chim bồ câu, gà, người mang bệnh từ nơi này sang nơi khác.

2. Triệu chứng lâm sàng

Có thể gặp bệnh tiến triển với 3 thể: Quá cấp, cấp tính và mạn tính. Người ta còn thấy thể ẩn và không quan sát thấy những triệu chứng lâm sàng.

2.1 Thể quá cấp

Xảy ra đột ngột, nhanh, thời gian nung bệnh chỉ 1-3 ngày. Lợn sốt cao 41-42°C, có khi 43°C, bỏ ăn, nằm lỳ một chỗ, trụy tim rồi chết. Bệnh thường xảy ra ở lợn 3-4 tháng tuổi.

Có nhiều trường hợp bệnh tiến triển nhanh, quá cấp, lợn chết mà trên da chưa xuất hiện những dấu son gọi là bệnh đóng dấu trắng.

2.2 Thể cấp tính

Thể này thường gặp ở lợn với các lứa tuổi và thể miễn dịch khác nhau. Lợn sốt cao 41-42°C, quỵ gục, bỏ ăn, và chết sau 12-48 giờ do ngạt thở với những nốt sần sung huyết thâm tím trên vai và loan lổ khắp cơ thể.

Thường thì nững nốt sung huyết từng đám hình tròn hay hình vuông với kích thước khác nhau và tạo thành những nốt viêm da nổi mẩn cứng khắp cơ thể (da kim cương).

Đặc điểm của những nốt này ở lợn trắng dễ rất dễ nhận biết bằng mắt thường, khi dùng ngón tay ấn vào thì trở thành bệch trắng, khi bỏ tay ra đám đỏ trở lại như cũ (sung huyết).

Ở lợn đen, có thể sờ thấy các nốt sần mẩn cứng sung huyết này.

2.3 Thể mạn tính

Lợn sốt 40-41°C, bỏ ăn, nằm bẹp một chỗ, chảy nước mắt, nước mũi; da sung huyết đỏ sau đó tróc như vảy đỗ hay bánh đa, loét chảy nước vàng còn gọi là "lợn mặc áo tơi".

Đặc biệt, lợn bị loét sùi van tim; Các khớp viêm bị sưng, nóng, đau khi sờ vào, sau 2-3 tuần bị cứng đờ, lợn đi lại khó khăn.

- Lợn sau điều trị, da tróc ra từng mảng tạo thành vết sẹo.