Bí Quyết dùng kháng sinh trong nuôi tôm

04/07/2025 | Admin

( Bài viết trên Facboock Nguyễn Văn Hiếu Link )

“Bí Quyết Phối Hợp Kháng Sinh Trong Nuôi Tôm Mật Độ Cao – Dùng Đúng Là Cứu Ao, Dùng Sai Là Hại Mình!”

Bối cảnh thực tế:

Ở nhiều vùng nuôi tôm thẻ mật độ cao (50–300 con/m²), việc sử dụng kháng sinh đã trở thành một “truyền thống”. Tuy nhiên, dùng nhiều không bằng dùng đúng. Phối sai kháng sinh không chỉ giảm hiệu quả mà còn tạo vi khuẩn kháng thuốc, tốn tiền vô ích, gan tôm suy nặng hơn.

1. Mục tiêu của phối hợp kháng sinh

• Mở rộng phổ tác dụng lên cả vi khuẩn gram âm và gram dương

• Tăng hiệu lực điều trị nhờ cơ chế hiệp lực

• Giảm liều từng loại thuốc để giảm độc tính cho gan tụy

• Tấn công vi khuẩn theo nhiều hướng: màng tế bào, enzyme, DNA, ribosome…

2. Phối hợp có hiệp lực cộng hưởng (tăng hiệu lực rõ rệt)

• Florfenicol + Doxycycline: Trị hiệu quả các bệnh do Vibrio, viêm ruột, hoại tử gan. Ít độc gan, thích hợp tôm giai đoạn lớn.

• Oxytetracycline + Colistin sulfate: Rất hiệu quả với tôm phân trắng, tiêu hóa kém, bệnh gan ruột phức tạp.

• Sulfa + Trimethoprim (STP/Sultrim): Phối hợp cổ điển nhưng mạnh, ức chế vi khuẩn ở 2 giai đoạn tổng hợp.

• Furazolidone + Oxytetracycline: Dùng khi tôm bị xuất huyết ruột, nhưng furazolidone là thuốc cấm trong thủy sản.

• Amoxicillin + Enrofloxacin: Hiệu quả trên cả vi khuẩn nội bào và ngoại bào, nhưng Enro bị kiểm soát gắt gao.

3. Phối hợp trung tính (không hiệp lực nhưng dùng được)

• Florfenicol + Amoxicillin: Phối hợp an toàn, giúp mở rộng phổ vi khuẩn mà không gây đối kháng.

• Doxycycline + Sultrim: Áp dụng tốt khi không rõ nguyên nhân gây bệnh hoặc nhiễm trùng hỗn hợp.

• Oxytetracycline + Erythromycin: Tác dụng rộng, nhưng cần theo dõi gan tụy sát sao.

4. Phối hợp làm giảm hiệu lực (tránh dùng chung nếu không cần thiết)

• Florfenicol + Amikacin: Tranh chấp cơ chế hấp thu, giảm tác dụng cả hai.

• Doxycycline + Tylosin: Cạnh tranh tại vị trí gắn ribosome → hiệu lực giảm.

• Amoxicillin + Oxytetracycline: Một bên diệt – một bên kìm → triệt tiêu hiệu quả nhau.

5. Phối hợp bị mất hiệu lực hoàn toàn (cấm phối chung)

• Colistin + Gentamicin: Hai thuốc cạnh tranh trên màng tế bào, gây cản trở hấp thu.

• Tetracycline + Penicillin: Tác động ngược nhau → mất hoàn toàn hiệu quả.

• Furazolidone + Nitrofurantoin: Cùng nhóm, không hiệp lực mà tăng độc tính, dễ gây hại gan.

6. Các loại kháng sinh bị cấm hoặc bị kiểm soát nhưng vẫn được sử dụng trong thực tế

• Chloramphenicol: Bị cấm hoàn toàn vì độc tính cao, tồn dư lâu trong mô tôm.

• Nitrofuran (Furazolidone, Nitrofurantoin): Cấm sử dụng vì ảnh hưởng đến gan, thận, tồn dư kéo dài.

• Enrofloxacin: Kiểm soát nghiêm ngặt, không dùng cuối vụ nếu tôm xuất khẩu.

• Tiamulin: Chưa cấm nhưng rất dễ gây ngộ độc nếu quá liều hoặc dùng không đúng thời điểm.

7. Cách trộn kháng sinh vào cám – đúng kỹ thuật, tôm dễ hấp thu

• Trộn vào cám đã phủ dầu cá hoặc dầu thực vật, hoặc áo bằng dầu mực (2–3%) để thuốc bám đều, tránh hao hụt

• Kết hợp các chất hỗ trợ:

• Lecithin: 3–5g/kg cám → tăng hấp thu

• Betaine: 2g/kg cám → chống stress, kích thích ăn

• Men tiêu hóa + vitamin C: hỗ trợ gan tụy, tăng sức đề kháng

• Liệu trình: dùng liên tục 5–7 ngày, mỗi ngày 1 cữ, nghỉ 2 ngày, theo dõi diễn biến bệnh trước khi lặp lại.

8. Ngoài ra, nếu tôm hơi nhờn kháng sinh, anh em có thể trộn chung kháng sinh + nano bạc giúp tăng mạnh hiệu lực, mở rộng vòng kháng khuẩn của kháng sinh.

Nano bạc 1000ppm trộn liều khoảng 7-10ml/1kg cám.

Nếu bên hệ khuẩn ruột bị như lỏng ruột, đứt khúc, tiêu chảy ecoli… nên trộn chung cả becberin viên hoặc dạng nguyên liệu tinh, hoặc viên tiêu đen đều oke.

Kết luận:

Phối đúng, trị nhanh. Phối sai, vừa tốn tiền vừa rước họa.

Trong nuôi tôm thẻ mật độ cao, hiểu đúng cách kết hợp kháng sinh là vũ khí chiến lược – đặc biệt khi vi khuẩn ngày càng kháng thuốc, bệnh diễn biến nhanh và phức tạp.