BỆNH MÁU TRẮNG (LEUCOSIS) TRÊN GÀ

24/02/2020 | Nguyễn Hằng

Bệnh máu trắng - Leucosis (Bệnh gan to, bệnh khối u phủ tạng) là bệnh truyền nhiễm phổ biến ở khắp nơi trên thế giới, đặc trưng là hình thành các khối u ở các cơ quan khác nhau trong cơ thể.

1. Nguyên nhân

Bệnh máu trắng (Leucosis) còn gọi là bệnh Lymphoid-Leucosis là bệnh truyền nhiễm ở gà gây ra bởi virus Leuco. Ðây là một virus Retroviridae. ARN virus. Virus leuco thuộc chi Alpharetrovirus, nhóm Retroviridae.

Virus Leuco được chia 5 nhóm dựa vào kháng nguyên bề mặt. A, B, C, D và J.

- Nhóm A, B được tìm thấy chủ yếu ở các nước phương Tây.

- Nhóm J được tìm thấy đầu tiên ở Anh sau đó được tìm thấy trên gà thịt ở nhiều nước trên thế giới là virus cường độc gây u tủy và gây thiệt hại lớn về kinh tế.

- Một nhóm thứ 6 (nhóm E) là nhóm nội sinh được tạo ra do sự tích hợp vào AND của tế bào vật chủ.

Tất cả các nhóm gây bệnh đều có biểu hiện hình thành các khối u trên nội tạng đây là một bệnh tích điển hình.

2. Cơ chế gây bệnh

Bệnh chỉ phát trên gà 4 - 6 tháng tuổi làm giảm đẻ, nhợt nhạt và có các khối u màu trắng. Bệnh phát ra trên gà từ 14 tuần tuổi trở lên, thường gặp nhất ở gà 24 - 40 tuần tuổi ở những đàn gà có số lượng lớn.

Virus Leuco truyền bệnh qua trứng là chủ yếu. Virus Leuco truyền từ mẹ sang con thông qua lòng trắng, lòng đỏ, hay cả hai việc nhiễm trùng có thể xảy ra ngay khi bắt đầu ấp. Virus từ gà mẹ truyền qua trứng tới gà con và vẫn lây truyền trong đàn gà con từ con bị bệnh sang con khỏe. Khi gà bị nhiễm trùng ngang có biểu hiên khối u điển hình hơn khi nhiễm từ mẹ sang con.

Gà là vật chủ tự nhiên của tất cả các nhóm Leuco gây bệnh. Ngoài ra người ta còn tìm thấy virus trên gà lôi, chim cút, gà gô. Gà có thể bị nhiễm trùng ngang khi tiếp xúc với mầm bệnh như phân hoặc vaccine không an toàn.

Virus xâm nhập vào cơ thể hoặc có sẵn trong cơ thể gà sẽ nhân lên nhanh chóng, tấn công vào các tế bào lympho đồng thời tấn công vào túi fabricius, gây giảm miễn dịch và hình thành các khối u.

3. Triệu chứng

Gà có các biểu hiện như: Giảm ăn, gầy, ủ rũ, xơ xác, tiêu chảy, mào tích nhợt nhạt, tỷ lệ chết cao.

Ở gà đẻ, tỷ lệ đẻ giảm rõ rệt.

Có thể kế phát các bệnh truyền nhiễm khác. Các khối u được hình thành chủ yếu ở gan, lách, ruột. Tuy nhiên, gà mắc bệnh không nhất thiết là hình thành các khối u.

4. Bệnh tích

Thể trạng gà bệnh gầy, nhợt nhạt.

Khi mổ khám thấy u cục ở túi fabricius, gan, lách, thận, màng treo ruột, tim và buồng trứng… Hiện tượng tăng sinh tế bào tạo u cục ở nhiều cơ quan nội tạng của gà bệnh, đầu tiên xuất hiện ở túi fabricius sau đó ở gan, lách, thận, màng treo ruột, tim và buồng trứng.

Xuất huyết nội do vỡ các khối u trên cơ quan nội tạng như gan, lách, thận…, hoặc xuất huyết ngoài da, có thể rụng lông ống, do máu khó đông dẫn đến mất máu rất nhiều và gây chết gà.

5. Chẩn đoán

Dựa vào các triệu chứng, bệnh tích điển hình ở gà bệnh. Cần chẩn đoán phân biệt bệnh với các bệnh khác như: Bệnh ký sinh trùng đường máu và bệnh Marek.

– Với bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà.

+ Giống nhau: Gà chết thường biểu hiện chân khô, lông xơ xác, mào tích nhợt nhạt. Máu loãng, khó đông.

+ Khác nhau:

Bệnh Leucosis: Bệnh xảy ra ở gà trên 14 tuần tuổi (thường 24 – 40 tuần tuổi), không có tính mùa vụ. Xác gà chết gầy. U cục ở nhiều cơ quan nội tạng của gà bệnh, đầu tiên xuất hiện ở túi fabricius sau đó ở gan, lách, thận, màng treo ruột, tim và buồng trứng.

Bệnh ký sinh trùng đường máu: Bệnh thường xảy ra ở gà trên 6 tuần tuổi, xảy ra nhiều vào mùa mưa ẩm có nhiều muỗi, dĩn. Cơ ức khô cứng, nhợt nhạt loang lổ các vùng nhạt màu. Gan, lách sưng to và bở nát. Một số trường hợp thận tăng sinh và dễ vỡ.

– Với bệnh Marek

+ Giống nhau: Gà chết thường biểu hiện xác gầy, lông xơ xác, mào tích nhợt nhạt. U cục ở nhiều cơ quan nội tạng.

+ Khác nhau:

Bệnh Leucosis: Bệnh xảy ra ở gà trên 14 tuần tuổi (thường 24 – 40 tuần tuổi). U cục đầu tiên xuất hiện ở túi fabricius. Khối u không có ranh giới rõ ràng với tổ chức còn lại

Bệnh Marek: Bệnh xảy ra ở gà trên 4 tuần tuổi (thường 10 – 20 tuần tuổi). Không có u cục trên túi fabricius. Gà có hiện tượng sưng dây thần kinh, gây liệt chân. Khối u có ranh giới với tổ chức bình thường.