BỆNH KÍ SINH TRÙNG ĐƯỜNG MÁU TRÊN GÀ ĐÁ.

03/11/2024 | An Nga

BỆNH KÍ SINH TRÙNG ĐƯỜNG MÁU TRÊN GÀ ĐÁ.

Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà đá hay còn gọi là bệnh sốt từng cơn, bệnh sốt rét gà. Bệnh xảy ra nhiều vào các tháng nóng ẩm giai đoạn chuyển mùa từ mùa xuân sang mùa hè (từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm), khi côn trùng hút máu phát triển và truyền mầm bệnh cho gà. Tỷ lệ chết khi nhiễm bệnh rất lớn do khi mắc bệnh, hệ miễn dịch suy yếu, kết hợp thiếu máu, làm tăng khả năng nhiễm một số bệnh thứ phát nguy hiểm hơn.

1. Nguyên nhân

Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà do một chủng loại đơn bào ký sinh trong máu có tên là Leucocytozoon-cauleri gây ra.

Đường lây nhiễm thông qua các tuyến nước bọt của các vật chủ trung gian như muỗi, dĩn… Khi muỗi đốt, hút máu của gà hoặc các loài gia cầm bệnh khác sẽ giúp cho đơn bào của ký sinh trùng truyền vào trong máu gà khỏe. Đơn bào phát triển và trở thành ký sinh trùng trong hồng cầu. Nhờ có khả năng sinh sản vô tính, ký sinh trùng phá hủy hồng cầu và bạch cầu sau đó di chuyển qua các cơ quan nội tạng khác của gà gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm.

2. Triệu chứng

- Thời gian ủ bệnh và diễn biến của bệnh kéo dài từ 7 - 12 ngày phụ thuộc vào chủng Leucocytozoon gây bệnh, số lượng ký sinh trùng và tình trạng sức khỏe của gà.

- Gà bị sốt cao, hay rùng mình, ít đi lại, mệt mỏi, ủ rũ, bỏ ăn, gầy, mào nhợt nhạt, trở nên trắng bệch sau nhiều ngày.

- Gà hay bị mất thăng bằng, thở nhanh và có tình trạng thiếu máu.

- Gà bị tiêu chảy kéo dài, phân màu xanh lá cây, nhớt, có thể lẫn máu do ruột bị tổn thương.

- Ngoài ra một số con gà nhiễm bệnh có hiện tượng chảy máu mồm.

3. Bệnh tích.

- Trên xác đặc biệt là ngực và chân thấy nhiều vết đốt của côn trùng tụ máu.

- Xuất huyết thành vết chấm tròn trong các cơ quan nội tạng gà như gan, tụy, thận,…

- Xuất huyết bên ngoài với biểu hiện như: xuất hiện lấm tấm trên phần cơ ngực, cơ đùi, dưới da, chân và cánh của gà bệnh.

- Máu gà nhiễm bệnh thường loãng và rất khó đông, thậm chí là không đông lại được.

- Xảy ra tình trạng xuất huyết, ứ đọng máu trong phổi, tụ máu tại xoang bụng.

- Khi ký sinh trùng phát triển, di chuyển qua các cơ quan nội tạng khác nhau còn gây ra hiện tượng nội tạng như: gan, thận, lách, sưng to, biến dạng, mủn nát và dễ vỡ, có một số trường hợp ta sẽ thấy gan đen…

- Ruột, dạ dày chứa nhiều phân màu xanh lá cây. Gà bị bệnh lâu ngày thấy có nhiều nang bào ký sinh màu trắng như hạt gạo rải rác ở tụy.

4. Chẩn đoán

- Dựa vào triệu chứng: gà biểu hiện mệt mỏi, ăn không tiêu, đi phân có màu xanh, da nhợt nhạt, sốt cao.

- Dựa vào đặc điểm thời tiết, điều kiện khí hậu và độ tuổi của gà. Gà bị nhiễm bệnh thường thuộc nhóm có độ tuổi trong khoảng 35 ngày tuổi trở lên. Thường xảy ra ở những tháng có thời tiết nóng, mưa nhiều, độ ẩm cao nhiều muỗi, dĩn…

- Dựa vào bệnh tích điển hình: gà bị chảy máu ở mồm và mũi; máu loãng, không đông; cơ ức bị khô cứng, loang màu nhạt,…

5. Phòng bệnh

- Bệnh lây qua gà thông qua hoạt động hút máu của muỗi, dĩn nên cần phải luôn vệ sinh sạch sẽ môi trường xung quanh, thường xuyên phun thuốc diệt muỗi bằng một trong các thuốc sau: HAN-PEC 50 EC; HANTOX-200 … hoặc xịt bằng HANTOX AEROSOL tránh để muỗi phát triển và sinh sản tại những nơi ao tù, nước đọng.

- Luôn quan sát tình trạng sức khỏe của gà, có biện pháp chăm sóc hợp lý, nâng cao sức khỏe, phát hiện bệnh, xử lý kịp thời..

- Bổ sung các chất trợ sức như chất điện giải, vitamin, men tiêu hóa, giải độc gan thận…

7. Điều trị

Bước 1. Ngăn chặn ngay lập tức sự tiếp xúc giữa vật chủ trung gian (côn trùng) với gà:

- Phát quang, vệ sinh sạch sẽ toàn bộ môi trường xung quanh, không cho côn trùng có nơi trú ngụ.

- Dùng thuốc diệt côn trùng, muỗi phun: HAN-PEC 50 EC; HANTOX-200 hoặc xịt bằng HANTOX AEROSOL xung quanh môi trường.

- Kết hợp phun thuốc sát trùng bằng một trong các hóa chất: RTD-01, HAN-IODIN 10%... để tiêu diệt mầm bệnh bên ngoài môi trường, định kỳ 3 ngày một lần

Bước 2. Dùng thuốc đặc trị bệnh kết hợp với thuốc bổ tăng sức đề kháng.

* Đầu tiên hạ sốt cho gà, dùng một trong các thuốc sau: HAN-PARA C; BIO ANAGIN-C …

* Và sử dụng thuốc giải độc gan thận: ESCENT- L

* Sử dụng các thuốc Vitamin tổng hợp, khoáng, acid amin thiết yếu giúp tăng sức đề kháng cho gà sau:

* Sau 4-6h dùng thuốc đặc trị: T.CORYZINE : 0,2-0,4 g/kg TT./ngày cho uống từ 5-7 ngày.

Bước 3. Sau khi điều trị khỏi → tiến hành phòng bệnh lâu dài .

Trộn HAN-METOXIN 50 WS: 1-2 g/lít nước uống hoặc 0,1-0,2 g/kg TT./ngày. cho ăn liên tục trong 5-7 ngày sau đó nghỉ khoảng 3 -5 ngày rồi trộn tiếp (đặc biệt là trong mùa mưa gió, ẩm thấp).

- Song song với đó là dùng bổ gan thận để tăng hiệu quả của thuốc cũng như hỗ trợ việc đào thải thuốc qua thận, tránh gây hư hại gan thận (bổ gan thận có thể dùng chung với thuốc phòng trong 5-7 ngày rồi nghỉ như lịch dùng thuốc hoặc cũng có thể dùng sau khi dùng thuốc phòng tùy thuộc vào lịch trộn các thuốc khác).

- Bổ sung thuốc bổ HAN – GOODWAY; HAN – TOPHAN; và men tiêu hóa để tăng lực, tăng miễn dịch, vỗ béo gia cầm, bổ sung men vi sinh có lợi sau quá trình điều trị thuốc lâu ngày.