BỆNH CORYZA (SỔ MŨI TRUYỀN NHIẾM) TRÊN GÀ ĐÁ.

21/04/2020 | An Nga

BỆNH CORYZA (SỔ MŨI TRUYỀN NHIẾM) TRÊN GÀ ĐÁ.

1. Nguyên nhân

- Bệnh sổ mũi truyền nhiễm (coryza) là một bệnh hô hấp cấp tính của gà với biểu hiện đặc trưng bởi hiện tượng chảy nước mũi, khó thở, sưng phù đầu mặt… bệnh xảy ra trên gà ở mọi lứa tuổi. Bệnh do vi khuẩn Haemophilus paragallinarum, vi khuẩn hiếu khí, Gram âm (-) gây ra.

- Vi khuẩn có thể tồn tại 2 - 3 ngày ngoài môi trường, nhưng dễ dàng bị tiêu diệt bởi nhiệt, các chất sát trùng.

- Bệnh rất hay bị nhầm lẫn với APV virus và một số bệnh hen khác.

2. Đường truyền lây.

- Gà ở mọi lứa tuổi đều mắc bệnh tuy nhiên mức độ nhạy cảm tăng dần theo tuổi tác. Đặc biệt thường thấy nhất ở gà từ 4 tuần tuổi trở lên.

- Bệnh xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp, tiêu hóa, thức ăn, nước uống có mầm bệnh.

- Bệnh lây lan từ gà ốm sang gà khỏe, dịch tiết, phân gà ốm lây sang gà khỏe, chuồng nuôi vệ sinh chưa sạch sẽ.

- Bệnh không có khả năng lây truyền qua trứng.

- Trong điều kiện thông thường bệnh càng kéo dài càng có nhiều những tác nhân kế phát xuất hiện.

3. Triệu chứng

- Khi mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể, sau 1 - 3 ngày ủ bệnh gà có các triệu trứng ban đầu.

- Đặc trưng của bệnh là vi khuẩn tấn công vào đường hô hấp trên (đặc biệt là xoang mũi và xoang hốc mắt).

- Triệu chứng điển hình nhất là hiện tượng viêm cấp tính đường hô hấp trên.

- Chảy nước mũi và viêm xoang mũi với chất tiết dạng lỏng hoặc nhầy, dịch viêm chảy ra từ mũi ban đầu trong sau đặc dần và đóng cục mủ trắng như bã đậu, thường khô lại và đóng xung quanh lỗ mũi, ấn tay vào thấy cứng, nhìn 2 bên mũi thấy phình to.
- Sưng phù đầu mặt, phù ở khu vực xoang dưới mắt, tích dịch, mắt bị viêm kết mạc nên dính hai mí lại không mở ra được chỉ mở được một phần nhỏ. Về sau dịch càng ngày càng đặc, mắt sưng lên, hình thành mủ bã đậu, cứng, mùi hôi thối, gà ngứa mắt hay lấy chân gãi mắt do viêm thối mắt.

- Có thể thấy hiện tượng phù ở mào dưới. Sau khi quá trình viêm giảm xuống, mào dưới bị phù có thể nhăn nheo lại. Hiện tượng này là do chất dịch tràn ra đã đóng lại ở bên trong.

- Giai đoạn cuối gà thở khó và hen khò khè và khi thở phải mở miệng (do dịch viêm cô đặc trong khoang mũi làm nghẹt thở).

- Lưỡi gà khô, thâm, hơi thở ra thối,

- Thông thường, tình trạng này đi kèm với hiện tượng giảm tiêu thụ thức ăn và nước uống, gà ủ rũ.

- Đường hô hấp dưới ít bị ảnh hưởng.
- Tỷ lệ chết thấp, khi ghép với các bệnh khác thì tỉ lệ chết cao hơn. Gà khi khỏi bệnh có miễn dịch nhưng lại mang trùng làm lây lan sang những đàn mới.

- Nếu không bị nhiễm đồng thời một số nguyên nhân truyền nhiễm khác, bệnh thương kéo dài 2-3 tuần.

4. Bệnh tích

- Khi mổ thấy bệnh tích tập trung chủ yếu ở vùng đầu.

- Đầu phù nề, mắt bị viêm, bị mù, viêm thối xoang trán, xoang má và xoang mũi, họng, khi mổ khám các cơ quan này ta thấy chúng có mùi khó chịu, niêm mạc dầy, trong các xoang chứa nhày mủ.

- Mổ ở xoang mũi thấy dịch viêm lúc đầu trong sau đặc trắng như bã đậu.

- Các tổ chức dưới da, đặc biệt vùng đầu, tích bị phù thũng.
- Xoang niêm mạc, kết mạc mắt bị viêm đỏ.
- Các biểu hiện bên trong nội tạng thường do kế phát với các bệnh khác, Coryza ít có các bệnh tích đặc trưng trong các cơ quan nội tạng.

- Bệnh sổ mũi ở gà cần được phân biệt với các bệnh sau: bệnh tụ huyết trùng mãn tính, đậu gà (có những hạt đậu dưới da ở vùng mặt), thiếu Vitamin A (niêm mạc mắt, ruột, da và lông khô, sần sùi), viêm thanh khí quản truyền nhiễm, viêm hô hấp mãn tính (viêm phổi và viêm túi khí). Đặc biệt là bệnh do APV virus, triệu chứng rất giống nhau.

5. Phòng bệnh.

* Chăm sóc, nuôi dưỡng và an toàn sinh học.

- Quản lý thức ăn sạch, an toàn.

- Nước uống sạch và thường xuyên vệ sinh máng nước.

- Chuồng nuôi phải được vệ sinh sạch sẽ, thoáng mát.

- Phun thuốc sát trùng định kỳ chuồng nuôi.

- Bổ sung các chất trợ sức như chất điện giải, vitamin, giải độc gan thận…

* Kiểm soát bằng vắc xin

- Đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi và mạng lại hiệu quả cao.

- Sử dụng vắc xin MEDIVAC CORYZA T SUPENSION để phòng bệnh cho gà.

+ Medivac Coryza T suspension được khuyến cáo sử dụng ở 1-2 tuần tuổi.
+ Đối với gà đẻ và giống, Medivac Coryza T suspension được khuyến cáo sử dụng ở 6-8 tuần tuổi và nên tái chủng ở 4-6 tuần sau lần chủng đầu (hay 16-18 tuần tuổi).

6. Điều trị: Để điều trị bệnh sổ mũi truyền nhiễm cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Vệ sinh

- Dọn vệ sinh chuồng nuôi, rửa sạch các máng ăn, máng uống, đảm bảo chuồng nuôi thông thoáng, sạch sẽ và hạn chế các khí độc như NH₃, CO₂...

- Kết hợp phun thuốc sát trùng bằng một trong các hóa chất: BELUCID , IF 100 để tiêu diệt mầm bệnh bên ngoài môi trường, định kỳ 3 ngày một lần

Bước 2: Dùng kháng sinh và thuốc bổ trợ

- Sáng : Pha 1ml thuốc LINSPECTIN + 1ml BUTAVIT 100 tiêm cho 2-3 kg thể trọng gà ( tiêm bắp hoặc dưới da đều được )

- Chiều : Pha 1ml thuốc LINSPECTIN + 1 ml DEXA THÁI tiêm cho 2-3 kg thể trọng

- Tối : Pha 5 ML KINETONIC + 1 lít nước cho uống ( tác dụng giải độc gan thận, tăng sức đề kháng )

Dùng liên tục 4-5 ngày sẽ đạt hiệu quả cao. Trường hợp bệnh nặng có thể nghỉ 2-3 ngày sau đó điều trị tiếp 01 liệu trình như trên