BỆNH CẦU TRÙNG GÀ VÀ CÁCH XỬ LÝ

15/06/2019 | Admin

Bệnh cầu trùng ở gà là một bệnh ký sinh trùng do đơn bào lớp nguyên sinh động vật (protozoa) gây ra. Tuy được phát hiện cách đây gần 370 năm nhưng cầu trùng truyền nhiễm vô cùng nguy hại, bệnh lây lan rất nhanh trong đàn gà chủ yếu qua đường miệng, phổ biến ở gà nuôi tập trung công nghiệp. Bệnh cầu trùng xảy ra ở gà từ 10 ngày tuổi trở lên. Mọi dòng giống gà và mọi lứa tuổi gà đều có thể bị bệnh. Song bệnh thường thấy nhất ở gà con từ 10-60 ngày tuổi nặng ở gà 15-45 ngày tuổi. Bệnh gây thiệt hại nhiều về kinh tế: Ở gà con: Bệnh làm tăng số gà còi cọc, chậm lớn, bệnh làm giảm sức đề kháng của cơ thể, bệnh gây chết từ 30-100% số gà (nếu không điều trị kịp thời) Ở gà đẻ: Bệnh cầu trùng là nguyên nhân giảm năng suất trứng từ 10-30% và là nguyên nhân gây tiêu chảy hàng loạt. Kể cả ở gà con và gà lớn, bệnh cầu trùng làm tăng chi phí chăn nuôi: Khối lượng thức ăn tăng cao trong khi thịt và trứng đều bị giảm mạnh.

Nguyên nhân gây bệnh:

Bệnh cầu trùng là do một loại đơn bào họ Coccidac gây ra vì thế bệnh có tên khoa học là Coccidiosis Avium. Bệnh cầu trùng do gần chục chủng Eimeria gây ra. Mỗi loại Eimeria thường ký sinh ở một giai đoạn ruột non nhất định:

E.Tenella thường ký sinh ở ruột thừa (ruột mù hay còn gọi manh tràng),

E.Acervulina và E.Mivati thường khu trú ở đoạn dưới tá tràng và trên không tràng,

E.Necastrix thường sống ở đoạn giữa của không tràng và hồi tràng,

E.Maxima khu trú ngay giữa không tràng

E.Bruneti thì ký sinh ở giữa đoạn cuối không tràng và kết tràng.

Căn cứ vào nơi cư trú mà khi bệnh xảy ra chúng ta có thể kết luận được loại Eimeria nào gây nên bệnh. Trong những loại Eimeria kể trên thì Eimeria Tenella là nguy hiểm nhất (cầu trùng ruột mù - cầu trùng manh tràng).

Triệu chứng bệnh cầu trùng.

Thời kỳ nung bệnh từ 4-7 ngày, do đó bệnh cầu trùng thường thấy ở gà từ 10 ngày tuổi trở lên. Các thể của bệnh phụ thuộc chủ yếu vào khối lượng cầu trùng, chủng loại cầu trùng thâm nhập vào cơ thể và tuổi gà mẫn cảm.

Thể cấp tính:

Lúc đầu gà giảm ăn, buồn ủ rủ, gà ỉa ra phân loãng, thức ăn không tiêu. Khi có hiện tượng viêm xuất huyết trong ruột thì gà uống rất nhiều nước, đứng cù rù, lẻ loi hoặc tụm đống lại một góc chuồng. Quan sát những gà đứng chúng ta thấy cổ gà rụt, mắt nhắm nghiền, 2 cánh sã chạm gần sát nền, lúc này phân gà sệt màu sáp nâu có lẫn máu thậm chí ỉa ra máu tươi. Gà nhợt nhạt và rất yếu vì thiếu máu.

Một số gà có biểu hiện thần kinh liệt hoặc bán liệt chân hoặc cánh. Thể cấp tính gây chết gà rất nhanh trong thời gian 1-3 ngày, tỷ lệ chết 70-80% số gà bệnh (nếu không điều trị kịp thời), số gà còn lại chuyển sang mãn tính. Những con chết khi vạch hậu môn gà để khám thì chúng ta thấy có dính máu.

Thể mãn tính: Có 3 trường hợp:

- Số gà ốm cấp tính còn sống chuyển sang bệnh mãn tính.

- Đàn gà đã được phòng cầu trùng bằng một số loại thuốc, nhưng do dùng thuốc không đúng quy trình hoặc không đủ liều phòng.

- Tuổi gà càng cao thì gà có sức đề kháng càng tốt, cho nên trong những trường hợp này bệnh cầu trùng mãn tính thường thấy ở gà lớn (2-3 tháng tuổi trở lên).

Các biểu hiện thể mãn tính hoàn toàn giống như thể cấp tính nhưng ở mức độ nhẹ hơn: Gà kém ăn, uống nhiều nước, ỉa chảy loãng phân sống lúc đầu, sau đó phân màu nâu hoặc lẫn máu, gà nhợt nhạt và gầy xọp đi rất nhanh.

Thể mang trùng.

Gà lớn mang mầm bệnh tuy nhiên các dấu hiệu bệnh ít và ít được chú ý: Gà vẫn ăn uống bình thường nhưng thi thoảng bị ỉa chảy và phân sáp. Ở gà đẻ sản lượng trứng bị tụt 15-20% nhưng người chăn nuôi không rõ nguyên nhân.

Các bước xử lý:

Gà bị cầu trùng thường sẽ ghép với một số bệnh đường tiêu hóa khác như E.coli, Thương hàn, Bạch lỵ ( Salmonella), do vậy khi điều trị bệnh cầu trùng cần kết hợp thuốc trị cầu trùng và thuốc trị bệnh ghép, đồng thời cũng phải bổ sung vitamin, điện giải chống mất nước và cầm máu thì gà mới mau khỏi bệnh. Sau khi khỏi bệnh nên bổ sung men tiêu hóa và giải độc gan thận để tái tạo hệ men tiêu hóa cho đường ruột của gà

Trị bệnh: Có 2 bước tiến hành như sau:

Bước 1: Cầm máu, giải độc, trợ lực và bổ sung điện giải cho gà chúng ta có thể sử dụng:

- Hanvit K-C : 50gr

- Gluco K-C : 200 gr

Pha 100 lít nước cho uống vào đêm

Bước 2: Chúng ta cần tiêu diệt căn nguyên cầu trùng và bệnh ghép cho gà, với các phương pháp như sau:

- Cách 1: T.EIMERIN 100gr + Bio Enrofloxacin 10% 50ml pha với 100 lít nước uống ( cho 500 kg thể trọng ) liên tục 3 ngày. Nghỉ 2 ngày sau đó uống tiếp 2 ngày

- Cách 2: Coxymax 100gr + Amox-Coli WSP 100 gr pha 100 lít nước cho 500 kg thể trọng uống liên tục trong 3 ngày. Nghỉ 2 ngày sau đó uống tiếp 2 ngày

- Cách 3 : Thái-Cox 150 ml + Amox-Coli WSP 100gr cho pha 100 lít nước cho 500 kg thể trọng uống liên tục trong 3 ngày. Nghỉ 2 ngày sau đó uống tiếp 2 ngày

Phòng bệnh: Hiện nay có 2 phương pháp phòng bệnh cầu trùng cho gà: Phương pháp dùng thuốc và phương pháp dùng vắc xin

- Phòng bệnh bệnh bằng thuốc: Thuốc có thành phần Toltrazuril ( Ví dụ : Bio Zuril Coc, Thái-Cox, Han Zuril 25 ... ) là những loại thuốc phòng cầu trùng rất hiệu quả. Dùng cho gà uống lúc 10-12 ngày tuổi ( cho uống 2 ngày liên tiếp 1ml thuốc cho 3 kg thể trọng/ ngày ), sau 2 tuần uống nhắc lại

- Phòng bệnh bằng vắc xin cầu trùng: Mời bạn xem hướng dẫn chi tiết tại đây: Vắc xin cầu trùng - Giải pháp tối ưu