QUẢN LÍ KHI CAI SỮA

     Cùng với sự phát triển của khoa học thì kỹ thuật chăn nuôi heo cũng có sự tiến bộ vượt bậc. Tuy nhiên việc giảm stress trên heo con khi cai sữa vẫn còn nhiều hạn chế.

Những nguyên nhân gây stress heo con khi cai sữa là do cách ly với heo mẹ, thay đổi môi trường nuôi, nuôi nhốt với heo bầy khác, thay đổi thức ăn.. Đặc biệt là sau cai sữa heo phải cạnh tranh với các heo khác nên rất dễ phát sinh tình trạng heo còi. Nếu chênh lệch trọng lượng trong bầy lớn thì sẽ ảnh hưởng tới lượng cám ăn vào và tăng trọng của heo.

Stress trên heo:

Stress là phản ứng sinh học trong cơ thể khi nhận

các kích thích bất lợi. Nguyên nhân gây s†resS trên heo có nhiều. Ví dụ như xung quanh có tiếng động hay hành động bất ngờ cũng khiến heo giật mình. Hoặc như môi trường nuôi hoặc thiết bị chuồng trại không phù hợp với tập tính của heo cũng sẽ khiến chúng gặp stress, giảm trọng lượng dân đến năng suất sụt giảm.

Stress khi heo cai sữa:

     Nếu hỏi trong vòng đời giai đoạn nào heo bị stress nhất, đó chính là giai đoạn chúng bị cách ly khỏi mẹ (chính là thời kỳ cai sữa). Khi cai sữa chúng sẽ được nuôi nhốt chung với heo con bầy khác nên quá trình cạnh tranh sẽ tăng khiến heo con đối diện trực tiếp với stress. Ngoài ra, heo con đang bú sữa mẹ đột ngột chuyển sang cám nên nhận rất nhiều stress. Chính vì hai lý do trên khiến heo con stress dẫn tới giảm ăn, chậm lớn, tiêu chảy... gây thiệt hại lớn tới năng suất.

Các phương pháp hạn chế stress do cai sữa:

     Có nhiều nghiên cứu tiến hành giảm stress trên heo con cai.

    Phương pháp sớm nuôi nhốt chung heo con theo mẹ bầy khác. Thông thường heo con sẽ được nuôi nhốt chung với heo mẹ đến cai sữa (21 ~ 28 ngày tuổi). Chỉ khi cai sữa thì chúng mới được nuôi nhốt với heo con bầy khác. Như đã nói ở trên, khi bị tách khỏi mẹ nuôi nhốt với heo khác ở môi trường lạ, bị cạnh tranh... khiến heo con bị stress.

     Nghiên cứu tiến hành trên 120 heo con nuôi chung với heo con cùng bầy đến 28 ngày tuổi. Và nhóm khác nuôi nhốt với heo con cùng bầy đến 10 ngày tuổi. Từ 11 ~ 28 ngày tuổi thì nuôi nhốt chung với heo con bầy khác (tham khảo Hình 1). Sau đó tiến hành quan sát hành động của heo sau cai sữa.

     Kết quả là ở nhóm heo nuôi nhốt chung bình quân tỷ lệ cắn nhau là 0,86 lần, giảm 1,49 lần so với nhóm heo nuôi cùng bầy thời gian theo mẹ. Tỷ lệ tăng trọng của nhóm heo nuôi nhốt chung cao hơn khoảng 3°o (8,04 8,27 kg), bình quân tăng trọng ngày tăng 5,4°o (277 -› 292 g).

     Nếu áp dụng phương pháp này thì vẫn sử dụng thiết bị chuồng trại đẻ đến 10 ngày tuổi. Khi heo được 11 ngày tuổi mới tháo vách ngăn giữa các ô nái để để nuôi nhốt chung heo con. Khuyến cáo chỉ nên ghép khoảng 3 bầy, nếu núm uống được lắp trên vách ngăn bị tháo thì cần lắp các thiết bị cung cấp nước bổ sung.

     Ngoài ra còn có phương pháp bổ sung cám tập ăn cho heo con sớm để hạn chế bào mòn sức khỏe nái, giúp heo con thích nghỉ tốt sau cai sữa.

Bảng 1: Nuôi nhốt chung heo con theo mẹ với năng suất và hành động của heo.

Một số điều lưu ý giúp giảm stress cho heo trong trại:
 

    Nên mặc quần áo màu xanh lá cây hoặc xanh dương đậm (giúp heo giảm stress so với màu trắng).

     Khi vào trại nên di chuyển chậm và không phát ra tiếng động.

     Quan sát kỹ heo, lắng nghe tiếng thở của heo.

     Thiết bị cung cấp nước phải phù hợp và dễ tiếp cận. Chú ý áp lực nước.

     Lắp nhiệt kế đo nhiệt độ cao và thấp nhất trong chuồng, kiểm tra tốc độ gió lưu thông trong trại.

     Duy trì mật độ nuôi phù hợp.

     Có thể bật nhạc cho heo nghe khi di chuyển hoặc nuôi nhốt chung.
 

     Bật và tắt đèn giúp heo dễ ngủ.

     Bỏ đồ chơi vào trại cho heo.