ĐIỀU TRỊ BỆNH NẤM DIỀU TRÊN CHIM BỒ CÂU

10/03/2020 | Nguyễn Hằng

Bệnh nấm diều ở bồ câu mặc dù không gây ra tỷ lệ chết cao nhưng lại để lại những hệ quả dù vật nuôi đó đã được điều trị khỏi như: Khả năng hấp thu kém, tốc độ tăng trọng giảm, năng suất chăn nuôi giảm, ống tiêu hóa tổn thương, là điều kiện cho các mầm bệnh khác xâm nhập…

1. Nguyên nhân

Bệnh do một loại nấm có tên gọi Candidia albicans gây ra. Đây là một loại nấm men sống hoại sinh thường xuyên trên niêm mạc đường tiêu hóa và gây bệnh có tính chất cơ hội khi đáp ứng miễn dịch cơ thể bị suy giảm.

Bệnh này hay xuất hiện ở bồ câu 1 - 2 tháng tuổi.

Nguyên nhân mắc bệnh có thể là do thức ăn, nước uống không đảm bảo vệ sinh, hệ thống dụng cụ đựng nước và nước uống không được vệ sinh, bị nhiễm nấm hoặc dùng kháng sinh (loại phổ rộng như cyclines, phenicol, penicilline bán tổng hợp A) trộn thức ăn hay nước uống kéo dài làm cho nấm phát triển ngay trong đường tiêu hóa. Dùng các steroids dài hạn cũng là cơ hội cho nấm phát triển; kế phát từ một số bệnh đường tiêu hóa; do thức ăn bị nhiễm nấm; thiếu Vitamin A; suy dinh dưỡng; stress trong khi vận chuyển hoặc do môi trường.

2. Triệu chứng

Chim bồ câu càng nhỏ tuổi (0 - 4 tuần) tỷ lệ bệnh càng cao và dễ thấy dấu hiệu bệnh lý.

Với những triệu chứng đặc trưng:

- Đầu tiên, mỏ chim xuất hiện những lớp vảy da màu vàng nhạt, lớp vảy này có thể bóc tách dễ dàng và không bị chảy máu.

- Diều cứng, không tiêu, có biểu hiện hen khẹc.

- Tiếp đó, tại ngã tư hầu họng và diều chim có những mụn loét ngày càng ăn sâu xuống. Chim ăn ít, gầy và bị tiêu chảy, thỉnh thoảng còn nôn thức ăn lẫn với chất nhầy có mùi hôi.

- Kèm theo tiêu chảy phân sống.

- Chim non bị bệnh sẽ có triệu chứng nặng hơn con trưởng thành và chậm mọc lông; chậm lớn, tỷ lệ chết cao.

3. Bệnh tích

Mổ khám thấy có các bệnh tích ở vật bệnh gồm:

- Niêm mạc miệng và thực quản đôi khi cũng loét.

- Niêm mạc ở diều dày lên với những mụn hơi trắng. Đôi khi có màng giả ở diều. Trong diều chứa nhiều nước nhầy hôi chua.

- Dạ dày tuyến sưng hoặc xuất huyết niêm mạc. Trên niêm mạc có dịch viêm nhầy và các khối mụn trắng.

- Niêm mạc ruột non cũng bị viêm cata với nhiều dịch nhầy.

4. Chẩn đoán

Chẩn đoán dựa trên bệnh tích khi mổ khám. Tuy nhiên khi chưa đủ điều kiện kết luận bệnh thì nên phân lập và giám định đặc tính của nấm bệnh.

Cần phân biệt với bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (IB): Chim bồ câu cũng nôn nước ra liên tục nhưng không có mùi hôi thối; ngoài nôn nước ra chim bồ câu còn khó thở khò khè. Còn bệnh do nấm Candida thì không thở khó.

5. Phòng bệnh

Thực hiện phòng bệnh theo nguyên tắc đảm bảo an toàn sinh học trong chăn nuôi. Nên thực hiện kiên trì và toàn diện, đặc biệt cần đảm bảo cách ly giữa các đàn nuôi (giữa các đàn, các giống, các lứa tuổi) và với môi trường bên ngoài; vệ sinh môi trường chăn nuôi sạch sẽ, khử trùng định kỳ chuồng nuôi và môi trường xung quanh. Dọn dẹp chuồng trại, tiêu hủy chất độn chuồng, sát trùng chuồng trại ít nhất 2 lần (với lần 1 dùng CuSO₄ nồng độ 0,5% phun toàn bộ chuồng trại; lần 2 dùng BIO-DINE 100 ml/10-25 lít nước phun toàn bộ chuồng trại).

Sau khi phát hiện tình trạng bệnh, cần nhanh chóng vệ sinh thật sạch chuồng trại, khay ăn, uống của chim. Tiêu hủy hết các vật mau hỏng, ẩm, mốc trong chuồng. Cần phun sát trùng chuồng nuôi và cả khu vực chăn nuôi bằng BIO-DINE, CuSO₄ 1% . Loại bỏ tất cả những thức ăn bị nghi ngờ nhiễm nấm như ngô, khô dầu, đỗ tương. Cho bồ câu ăn cám gà đẻ (cho bồ câu ăn với lượng thức ăn bằng 1/10 trọng lượng của chúng).

Nâng cao sức đề kháng cơ thể vật nuôi bằng cách bổ sung men tiêu hóa, vitamin, khoáng chất.

6. Trị bệnh

- Bước 1: Dùng thuốc kháng nấm ECO NISTATIN (1g/10 kg thể trọng) dùng liên tục 5-7 ngày.

- Bước 2: Cho đàn uống cùng với một trong các loại kháng sinh như: NOVA FLORDOX (1g/5 kg thể trọng) hoặc LINSPEC-110 (1g/10 kg thể trọng) … liên tục 5 ngày để diệt vi khuẩn bội nhiễm.

- Bước 3: Cho bồ câu ăn/uống BIO ANAGIN C (100g/200 kg thể trọng) để giảm đau, tăng lực.

Có thể hòa tan thuốc theo liều lượng cho phép, trộn đều với cám để bồ câu mẹ vừa mớm được cả thức ăn và thuốc cho bồ câu con.