1. Tác nhân gây bệnh
Bệnh xuất huyết do vi rút Rhabdovirus carpio gây ra, chúng có cấu trúc acid nhân là ARN và lớp vỏ là protein, dạng hình que, một đầu tròn như viên đạn, chiều dài 90-180nm, rộng 60-90 nm.
2. Phân bố và lan truyền bệnh
- Bệnh chủ yếu gặp ở cá chép, virus gây bệnh từ giai đoạn cá giống đến cá thịt. Ngoài ra còn gặp ở một số loài cá khác như mè trắng, mè hoa, cá diếc, cá nheo.
- Bệnh thường lây lan mạnh. Virus từ cá bệnh có thể theo phân cá, dịch nhớt trên thân và các chất thải khác của cá bệnh vào môi trường nước, chúng xâm nhập vào cá khoẻ qua mang, da và miệng.
- Bệnh xảy ra vào mùa có nhiệt độ thấp, thường vào cuối đông đầu xuân ở các tỉnh phía Bắc, ao nuôi cá thịt, cá bố mẹ đều gặp bệnh này. Đây là loại bệnh cấp tính nên phát bệnh rất nhanh và có tỷ lệ chết rất cao.
3. Dấu hiệu bệnh lý
- Bên ngoài: Cá trong ao có hiện tượng ngạt thở, bơi lên tầng mặt, cá chết chìm ở tầng đáy, cá bơi không định hướng và mất thăng bằng. Nhìn bên ngoài thấy da có màu tối và xuất huyết. Mang có màu nhợt nhạt xuất huyết, mắt cá hơi lồi ra. Vây, đuôi bị cụt, vảy tróc, mình bầm tím (xuất huyết ngoài).
- Bên trong: Ruột chướng hơi, gan và mật sưng lên, khi cá bị bệnh nặng thường nội tạng nhũn ra (xuất huyết trong).
4. Phòng và trị bệnh
- Phòng bệnh:
+ Xử lý đáy ao bằng vôi bột 7-10kg/100 mét vuông, trong quá trình nuôi 2-3kg/100 mét vuông. Thả giống đúng thời vụ, không nuôi mật độ dày, tắm cá giống qua nước muối 2-4g/lít nước trước khi thả. Thay nước hoặc đảo nước trong ao khi thời tiết thay đổi.
+ Định kỳ dùng chế phẩm sinh học như BKC 800 1lít/2.000m³, hoặc dùng BIO-XIDE FOR FISH 1lít/2.000m³ tạt xuống ao.
+ Dùng BIO SULTRIM FOR FISH trộn với thức ăn tinh cho cá ăn 3-4 ngày/tháng.
+ Tạt muối xuống ao (2kg/1.000m³ nước, những ao rộng có thể treo túi vôi hoặc muối tại điểm cho ăn).
- Trị bệnh: Bệnh không có thuốc đặc hiệu.
Khi có bệnh xảy ra xử lý môi trường bằng BKC 800, POVIDINE 9000.
Trộn thuốc kháng sinh BIO AMOXICILLIN 50% FOR FISH 100g/1.000 kg cá cho cá ăn liên tục 5-7 ngày.
Bổ sung men gan để tăng cường sức đề kháng cho cá.
Đã có vaccine cho bệnh này, tuy nhiên hiệu quả còn thấp trong khi giá thành quá cao.