BỆNH VIÊM RUỘT HOẠI THƯ VÀ TIÊU CHẢY DO CLOSTRIDIUM PERFRINGENS TRÊN HEO

09/10/2019 | Nguyễn Hằng

Clostridium perfringens gây viêm ruột hoại tử và xuất huyết ở lợn con dưới 7 ngày tuổi, con đối với lợn lớn hơn thường ở thể mạn tính.

1. Nguyên nhân

Clostridium perfringens có 2 typ gây bệnh là typ A và typ C. Clostridium perfringens là vi khuẩn Gram(+), yếm khí, hình que lớn, có thể tạo nha bào. Nha bào rất bền vững với nhiệt, nhưng dễ bị diệt bằng Formanlin, Han-iodine, Chlorine.

Clostridium perfringens typ A sản sinh 2 độc tố: alpha-độc tố và độc tố đường ruột và chủ yếu gây tiêu chảy ở lợn cai sữa và lợn nái.

Clostridium perfringens typ C tăng sinh và sản sinh beta-độc tố. Độc tố gây viêm hoại tử và viêm xuất huyết ruột cấp nặng nề, gây chết hàng loạt cho lợn con dưới 7 ngày tuổi, đặc biệt lợn sơ sinh trong vòng 24-72 giờ.

Clostridium perfringens typ C xâm nhập qua miệng vào hồi tràng và kết tràng của lợn con trong vòng 12-24 giờ sau sinh, khi lợn thiều miễn dịch đặc hiệu của sữa đầu. Beta-độc tố phá hủy tế bào niêm mạc lông nhung ruột non, gây mất máu nghiêm trọng và dẫn đến tử vong. Từ ngày thứ 2 trở đi, độc tố này phá hủy men tiêu hóa trypsin nên bệnh bớt trầm trọng hơn khi trên 3 ngày tuổi.

Nếu lợn con được tiếp cận sữa đầu sớm sau khi sinh thì sẽ ngăn chặn được sự xâm nhập của vi khuẩn và phát triển của bệnh.

2. Triệu chứng lâm sàng

Bệnh có thể tiến triển ở thể siêu cấp, cấp tính, á cấp tính và thể mạn tính:

- Thể siêu cấp tính chỉ gặp ở lợn sơ sinh 12-36 giờ sau khi sinh do lợn mẹ không có miễn dịch hay lợn con sinh ra không được bú sữa đầu sớm. Lợn con sinh ra bình thường, nhưng nhiễm Clostridium perfringens và chết đột ngột trong vòng 12-24 giờ sau khi có triệu chứng lâm sàng đầu tiên.

- Các thể khác thường gặp ở lợn 2-3 ngày tuổi hay lớn hơn với các triệu chứng viêm xuất huyết ruột gây tiêu chảy dữ dội, phân màu đỏ nâu như rượu vang. Nửa phía sau hông, hậu môn bết toàn phân lẫn máu màu nâu đỏ. Lợn bệnh yếu đi nhanh chóng, suy sụp, quỵ và chết. Trước khi chết, thân nhiệt thấp dưới mức bình thường (~35°C).

- Ở lợn lớn hơn 2-4 tuần tuổi, ỉa chảy ra máu thường kéo dài tới 1 tuần.

3. Bệnh tích

- Sau khi chết heo chướng hơi nhanh do sinh khí. Ở bụng, dọc 2 bên đường trắng thường có những vệt đen.

- Viêm hoại tử ruột nặng, kết tràng sưng to, viêm màu đỏ thẫm.

- Nếu con vật chết đột ngột thì trong ruột chưa đầy các thứ nhão nhoét, màu đỏ máu.

4. Phòng bệnh.

Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, định kỳ phun thuốc sát trùng chuồng trại, vật nuôi.

Kiểm tra nước uống cho heo (nếu là nước mặt cần được lọc và xử lý bằng Clorine trước khi cho heo uống).

Cho heo bú sữa đầu đủ lượng và sớm nhất có thể, thường xuyên bổ sung vào thức ăn đầy đủ dưỡng chất cần thiết giúp heo khoẻ mạnh, có sức đề kháng tốt.

Cho heo ăn thường xuyên nhằm tăng cường hệ thống miễn dịch giúp heo có khả năng chống lại các tác nhân stress.

5. Trị bệnh

Can thiệp sớm ngay sau khi phát hiện bệnh, khi đường ruột chưa bị tổn thương nhiều.

Sử dụng các kháng sinh nhạy cảm với Clostridium perfringens có một trong các thành phần sau: Bacitracin (BMD), Cephalosporin, Ampicillin và Amoxicillin để điều trị heo bệnh.

- BIO CODEXIN 1ml/5 kg thể trọng.

- AMOXOIL RETARD 1ml/10 kg thể trọng.

- HAN QUINOME 2,5% 1ml/10 kg thể trọng.

Kiểm soát bệnh viêm ruột hoại tử ở heo con: Sử dụng BMD 10% cho heo nái ăn từ 14 ngày trước khi sinh đến 21 ngày sau khi sinh) với liều 2500g/tấn thức ăn.