1. Nguyên nhân
Clostridium perfringens có 2 typ gây bệnh là typ A và typ C. Clostridium perfringens là vi khuẩn Gram(+), yếm khí, hình que lớn, có thể tạo nha bào. Nha bào rất bền vững với nhiệt, nhưng dễ bị diệt bằng Formanlin, Han-iodine, Chlorine.
Clostridium perfringens typ A sản sinh 2 độc tố: alpha-độc tố và độc tố đường ruột và chủ yếu gây tiêu chảy ở lợn cai sữa và lợn nái.
Clostridium perfringens typ C tăng sinh và sản sinh beta-độc tố. Độc tố gây viêm hoại tử và viêm xuất huyết ruột cấp nặng nề, gây chết hàng loạt cho lợn con dưới 7 ngày tuổi, đặc biệt lợn sơ sinh trong vòng 24-72 giờ.
Clostridium perfringens typ C xâm nhập qua miệng vào hồi tràng và kết tràng của lợn con trong vòng 12-24 giờ sau sinh, khi lợn thiều miễn dịch đặc hiệu của sữa đầu. Beta-độc tố phá hủy tế bào niêm mạc lông nhung ruột non, gây mất máu nghiêm trọng và dẫn đến tử vong. Từ ngày thứ 2 trở đi, độc tố này phá hủy men tiêu hóa trypsin nên bệnh bớt trầm trọng hơn khi trên 3 ngày tuổi.
Nếu lợn con được tiếp cận sữa đầu sớm sau khi sinh thì sẽ ngăn chặn được sự xâm nhập của vi khuẩn và phát triển của bệnh.
2. Triệu chứng lâm sàng
Bệnh có thể tiến triển ở thể siêu cấp, cấp tính, á cấp tính và thể mạn tính:
- Thể siêu cấp tính chỉ gặp ở lợn sơ sinh 12-36 giờ sau khi sinh do lợn mẹ không có miễn dịch hay lợn con sinh ra không được bú sữa đầu sớm. Lợn con sinh ra bình thường, nhưng nhiễm Clostridium perfringens và chết đột ngột trong vòng 12-24 giờ sau khi có triệu chứng lâm sàng đầu tiên.
- Các thể khác thường gặp ở lợn 2-3 ngày tuổi hay lớn hơn với các triệu chứng viêm xuất huyết ruột gây tiêu chảy dữ dội, phân màu đỏ nâu như rượu vang. Nửa phía sau hông, hậu môn bết toàn phân lẫn máu màu nâu đỏ. Lợn bệnh yếu đi nhanh chóng, suy sụp, quỵ và chết. Trước khi chết, thân nhiệt thấp dưới mức bình thường (~35°C).
- Ở lợn lớn hơn 2-4 tuần tuổi, ỉa chảy ra máu thường kéo dài tới 1 tuần.
3. Bệnh tích
- Sau khi chết heo chướng hơi nhanh do sinh khí. Ở bụng, dọc 2 bên đường trắng thường có những vệt đen.
- Viêm hoại tử ruột nặng, kết tràng sưng to, viêm màu đỏ thẫm.
- Nếu con vật chết đột ngột thì trong ruột chưa đầy các thứ nhão nhoét, màu đỏ máu.
4. Phòng bệnh.
Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, định kỳ phun thuốc sát trùng chuồng trại, vật nuôi.
Kiểm tra nước uống cho heo (nếu là nước mặt cần được lọc và xử lý bằng Clorine trước khi cho heo uống).
Cho heo bú sữa đầu đủ lượng và sớm nhất có thể, thường xuyên bổ sung vào thức ăn đầy đủ dưỡng chất cần thiết giúp heo khoẻ mạnh, có sức đề kháng tốt.
Cho heo uống kháng thể K.T.E Hi Plus ngay sau khi sinh
HANVET KTE Hi PLUS là chế phẩm sinh học độc đáo, sản xuất theo công nghệ tiên tiến, hiện đại, tiêu chuẩn GMP-WHO.
Thành phần là kháng thể đặc hiệu hàm lượng cao dùng phòng và trị bệnh viêm ruột hoại tử do Clostridium perfringens và bệnh tiêu chảy, sưng phù đầu do Escherichia coli gây ra cho lợn con.
HANVET KTE Hi PLUS có tác dụng nhanh, mạnh, đặc hiệu giúp trung hòa (tiêu diệt) tác nhân gây bệnh, giúp phòng và trị bệnh do C. perfringens và E. coli an toàn, hiệu quả.
Heo trước và sau cai sữa trộn chế phẩm Clos BMD vào thức ăn sẽ phòng bệnh rất hiệu quả. Liều lượng 100 Gr / 100 Kg thức ăn. Liên tục 3-5 ngày
5. Trị bệnh
Can thiệp sớm ngay sau khi phát hiện bệnh, khi đường ruột chưa bị tổn thương nhiều.
Heo con cho uống ngay K.T.E Hi Plus liều 2-3 ml/ con. Ngày 1 lần x 3 ngày
Sử dụng các kháng sinh nhạy cảm với Clostridium perfringens có một trong các thành phần sau: Bacitracin (BMD), Cephalosporin, Ampicillin và Amoxicillin để điều trị heo bệnh.
- Cho uống : BACIPRO BMD 50% : Liều 1Gr/ 2 lít nước cho uống hoặc 100 Gr trộn 1000 kg thức ăn. Có thể tiêm 1 trong những loại thuốc sau
- BIO CODEXIN : 1ml/5 kg thể trọng
- HAN QUINOME 2,5% : 1ml/10 kg thể trọng.
Kiểm soát bệnh viêm ruột hoại tử ở heo con: Sử dụng Clos BMD 10% cho heo nái ăn từ 14 ngày trước khi sinh đến 21 ngày sau khi sinh) với liều 200 g/ 100 kg thức ăn. Chi tiết sản phẩm xem tại đây
(Nguồn tham khảo: Một số bệnh quan trọng ở lợn - Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật)