Bệnh Mycoplasma suis trên heo: Tình hình, triệu chứng và cách phòng trị

25/09/2025 | Admin

1. Khái quát tình hình tại Việt Nam

Mycoplasma suis (trước đây gọi là Eperythrozoon suis) là một loại vi khuẩn ký sinh trên hồng cầu của heo. Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu ở Việt Nam đã ghi nhận sự hiện diện của M. suis trên đàn heo, đặc biệt liên quan đến các rối loạn sinh sản như sẩy thai, heo con sinh yếu và suy giảm tăng trưởng.
Điểm đáng lưu ý là bệnh thường tồn tại âm thầm trong đàn, nhiều con mang mầm bệnh nhưng không biểu hiện, khiến việc phát hiện và kiểm soát gặp khó khăn.

2. Tác nhân và cơ chế gây bệnh

M. suis bám trên bề mặt hồng cầu, gây tan huyết và dẫn đến thiếu máu. Khi heo bị stress, dinh dưỡng kém hoặc đồng nhiễm với các bệnh khác (PRRS, PCV2/3…), bệnh sẽ bộc phát rõ rệt, gây thiệt hại kinh tế nặng nề.

3. Triệu chứng thường gặp

Thể cấp tính:

Sốt cao, bỏ ăn, lười vận động.

Niêm mạc nhợt nhạt, vàng da, vàng mắt.

Xuất huyết dưới da, có thể hoại tử tai, đuôi, đầu chi.

Heo con run rẩy, chậm lớn, có thể chết nhanh.

Thể mãn tính:

Heo chậm lớn, tăng trọng kém.

Giảm năng suất sinh sản: sẩy thai, con sinh yếu.

Một số con hoàn toàn không có biểu hiện nhưng vẫn là nguồn lây lan.

4. Bệnh tích khi mổ khám

Máu loãng, nhạt màu.

Tụ huyết ở gan, lách, thận.

Dấu hiệu thiếu máu, vàng da rõ rệt.

Tổn thương nội tạng thường không đặc hiệu nhưng phản ánh tình trạng thiếu oxy toàn thân.

5. Chẩn đoán

Phết máu ngoại vi: có thể thấy vi khuẩn bám quanh hồng cầu, nhưng độ nhạy thấp.

Xét nghiệm PCR: là phương pháp chính xác và đáng tin cậy nhất để khẳng định sự có mặt của M. suis.

Xét nghiệm huyết học: phát hiện thiếu máu tán huyết, giảm hematocrit, giảm hemoglobin.

6. Điều trị

Hiện chưa có thuốc loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh. Việc điều trị chủ yếu nhằm giảm tải lượng vi khuẩn và cải thiện sức khỏe đàn heo.

Kháng sinh thường dùng: Tetracycline (oxytetracycline, doxycycline), Tiamulin.

Hỗ trợ: bù dịch, bổ sung vitamin, khoáng, tăng cường dinh dưỡng cho heo con và heo nái.
Lưu ý: cần tham khảo bác sĩ thú y để có liều dùng, cách dùng phù hợp, đúng quy định.

7. Phòng ngừa và kiểm soát

Quản lý đàn: kiểm dịch chặt chẽ heo nhập, sàng lọc bằng PCR định kỳ.

Vệ sinh – dụng cụ: không dùng chung kim tiêm, dao cắt, dụng cụ gây chảy máu.

Kiểm soát côn trùng hút máu: ruồi, ve, bọ chét có thể truyền bệnh.

Giảm stress cho đàn: quản lý nhiệt độ, mật độ, vận chuyển hợp lý.

Kiểm soát bệnh đồng nhiễm: PRRS, PCV… vì đây là yếu tố làm bệnh nặng thêm.

Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh, nên biện pháp quản lý và giám sát vẫn là quan trọng nhất