BỆNH VIÊM THANH KHÍ QUẢN TRUYỀN NHIỄM (ILT) TRÊN GÀ

24/10/2024 | Nguyễn Hằng

Viêm thanh khí quản truyền nhiễm (ILT) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với mức độ lây lan nhanh, gây thiệt hại kinh tế lớn. Bệnh xảy ra trên tất cả các loại gia cầm bao gồm: gà, gà tây, gà lôi . . . chim, ngỗng cũng có ghi nhận nhiễm bệnh tuy nhiên mức độ trầm trọng không cao. Bệnh không lây sang người tuy nhiên virus có thể bám trên quần áo, dụng cụ chăn nuôi để lây lan nhanh chóng.

NGUYÊN NHÂN

Bệnh do virus thuộc nhóm Herpes gây ra, xảy ra trên tất cả các loại gia cầm bao gồm: gà, gà tây, gà lôi... chim, ngỗng cũng có ghi nhận nhiễm bệnh tuy nhiên mức độ trầm trọng không cao.

Tuổi gia cầm mắc bệnh thường từ sau 20 ngày đến dưới 1 năm tuổi, bệnh nặng nhất vào giai đoạn gà được 3 - 5 tháng tuổi.

Virus chết rất nhanh trong điều kiện môi trường thông thường nhưng trong môi trường phân gà hay trong mô nhiễm bệnh virus có thể tồn tại tới 100 ngày. Khi ở nhiệt độ âm virus vẫn có thể tồn tại trong nhiều tháng.

Gia cầm sau khi đã được điều trị khỏi bệnh vẫn tiếp tục bài thải mầm bệnh ra môi trường, do vậy việc ILT tái bùng phát tại các trại đã nhiễm bệnh trong cùng một lứa nuôi là rất cao.

TRIỆU CHỨNG

Bệnh viêm thanh khí quản truyền nhiễm có 5 thể biểu hiện: cấp tính dưới cấp, mãn tính, thể mắt, thể ẩn bệnh.

1. Thể cấp tính:

- Có một số gà bị chết đột tử.

- Một số khác buồn ngủ, ủ rũ, xù lông, thở khó, ngạt từng cơn, rướn dài cổ khi hít khí và ngáp hoặc hắt hơi.

- Cuối cơn ngạt gà lắc đầu khạc đờm đôi khi có lẫn mãu.

- Da, mào tích màu xanh tím.

- Các biểu hiện viêm mũi, viêm mí mắt, chảy nước mắt nước mũi luôn hiện hữu.

- Tỷ lệ ốm cao tỷ lệ chết cũng rất cao 50 -70 %.

2. Thể dưới cấp

- Viêm mũi, viêm mắt, viêm xoang má làm cho gà bị phù đầu giống như sổ mũi truyền nhiễm hoặc bệnh cúm gà chảy nhiều nước mũi, nước mắt.

- Ho ngạt từng cơn thưa thớt.

- Gà ăn kém giảm đẻ, tỷ lệ ốm khoảng 50%. Tỷ lệ chết không quá 20% bệnh kéo dài 2 – 3 tuần thì chuyển qua thể mãn tính.

3. Thể mắt

- Thể này thường xảy ra ở gà từ 20- 40 ngày tuổi.

- 1 trong 2 mắt bị viêm, sợ ánh sáng nên gà bệnh thường tìm chỗ ít ánh sáng để đứng hoặc nằm, chảy nước mắt, 2 mí mắt bi viêm dính lại với nhau dẫn đến viêm toàn mắt, mù mắt.

- Một trong 2 bên đầu hoặc cả 2 bên đều phù sưng to.

4. Thể mãn tính

- Các triệu chứngho thở ngạt xáy ra với tần số thấp.

- Tỷ lệ đẻ giảm nhẹ nhưng kéo dài.

- Tỷ lệ chết giảm 5%.

- Bệnh kéo dài hàng tháng, thậm chí đến 2 tháng.

5. Thể ấn bệnh

Đây là thể bệnh mang trùng, không có dấu hiệu bệnh rõ rệt.

BỆNH TÍCH

1. Thể cấp và dưới cấp:

- Niêm mạc và thanh mạc của khí quản phù nề, máu đỏ hoặc xuất huyết điểm, chứa nhiều dịch nhầy lẫn mãu, đôi khi cả cục máu.

- Niêm mạc thanh quản cũng phù nề đỏ hoặc được phủ một lớp màng nhầy trắng.

- Viêm đường hô hấp trên (viêm mũi, viêm xoang).

- Viêm mí mắt, phù nề đầu.

- Túi Fabricius sưng to, bổ đôi thấy dồn máu đỏ hồng.

- Niêm mạc hậu môn phù nề đỏ hồng dễ nhầm với Newcastle nhưng không có viêm xuất huyết ở van hồi manh tràng, ruội non và dạ dày tuyến.

2. Thể mãn và ẩn bệnh

- Niêm mạc vùng họng, thanh quản, khí quản được phủ 1 lớp màng giả Fibrin mỏng khí bóc màu trắng ngà giống như bệnh nấm đường tiêu hóa hoặc bệnh thiếu vitamin A.

- Các bệnh tích khác không rõ.

NHẬN BIẾT BỆNH ILT

- ILT ít sảy ra với gà nhỏ hơn 18 tuần tuổi, thường xảy ra mạnh mẽ ở gà mái đặc biệt gà mái hậu bị.

- Cần quan sát kỹ chuồng nuôi khi gà có các biểu hiện khó thở, cần phát hiện sớm các vết máu trên tường, lồng nuôi, trên mỏ gà.

- Mổ khám gà chết để phát hiện các bệnh tích điển hình như xuất huyết tại khí quản, có dịch tiết màu vàng.

- Sử dụng các biện pháp chẩn đoán trên phòng thí nghiệm để có những kết luận chính xác về nguyên nhân gà chết. Với bệnh ILT ta có thể soi dưới kính hiển vi tìm virus tồn tại trong các biểu mô, dùng phương pháp PCR, phương pháp Elisa…

ĐIỀU TRỊ

ILT là bệnh do virus herpes nên không điều trị bằng kháng sinh. Khi phát hiện ILT trong trại, cần cách ly tuyệt đối với các dãy chuồng khác. Để điều trị bệnh ILT, cần sử dụng vaccine. Tuy nhiên, khi sử dụng vaccine để điều trị cần chú ý tới sức khỏe đàn gà xem có thể sử dụng được ngay hay không.

Nếu tình trạng đàn gà mới bị giai đoạn đầu, sức khỏe vẫn tốt, có thể sử dụng ngay vaccine kết hợp tăng cường sức đề kháng. Nếu tình trạng sức khỏe đàn gà yếu, cần sử dụng các chất long đờm, tăng sức đề kháng sau đó mới sử dụng vaccine, và tiếp tục theo dõi kết hợp tăng cường thuốc bổ và nâng cao sức đề kháng.

Bước 1: Cho gà uống 200 gram Gluco KC + 100 gram BIO ANAGIN C pha 25 lít nước uống liên tục trong ngày ( chi tiết sản phẩm Xem tại đây )

Bước 2: Nhỏ vắc xin Medivac ILT vào mũi cho toàn đàn, tác dụng tạo kháng thể chủ động cho gà

Bước 3: Cho uống Supeliv liều lượng 5 -10 ml/ 1 lít nước kết hợp với GENTADOX liều lượng 100 gram/ 200 lít uống liên tục trong ngày ( 3- 5 ngày ). Tác dụng để giải độc gan, ngăn chặn bệnh do vi khuẩn kế phát và nâng cao đề kháng cho gà

PHÒNG BỆNH

Đây là bệnh do virus gây ra và không có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ có thể phòng bệnh bằng vaccine và kết hợp chăn nuôi an toàn sinh học.

- Sử dụng vaccine phòng bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (IB) lần 1 khi gà 5 ngày tuổi; lần 2 khi gà 21 ngày tuổi và lần 3 khi gà 70 ngày tuổi. Sử dụng vaccine phòng bệnh ILT lần 1 khi gà 25 ngày tuổi. Nhắc lại sau đó 1 tháng.

- Cần có một kế hoạch an toàn sinh học nghiêm ngặt.

- Có bố trí hố sát trùng ở cổng trại và các hố sát trùng tại mỗi dãy chuồng nuôi.

- Khử trùng và cách ly nghiêm ngặt khi có sự ra vào trại. Hạn chế tối đa việc lưu thông xe trong khu vực trại.

- Cần tham khảo nhanh chóng ý kiến của bác sỹ thú y khi có gà chết, hay khi có những biểu hiện bất thường của đàn gà.

- Chỉ mua con giống tại các cơ sở sản xuất uy tín.

- Tránh nhiễm khuẩn vào thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi.